پولکادات چیست ؟ پروژه پولکادات (Polkadot) یکی از موضوعات داغ این روزها در حوزه بلاکچین (Blockchain) است که سال جاری بحث های فراوانی پیرامون آن شکل گرفته است. پولکادات با رسیدن به ارزش بازاری معادل ۳.۵ میلیارد دلاری، بسیاری از صاحب نظران را قانع کرد که می‌تواند یک خطر واقعی برای تاج و تخت اتریوم باشد.

برای اینکه بیشتر با پروژه پولکادات و نحوه کار آن آشنا شوید، لطفا تا انتهای این مقاله همراه با ماینرسلر باشید.

پولکادات چیست ؟

بنا به تعبیری می‌توان گفت که پولکادات نسل بعدی فناوری بلاکچین است. پولکادات در تلاش است تا شبکه‌های بلاکچینی مختلف را به یکدیگر متصل کرده و یک شبکه بلاکچین یکپارچه از آن‌ها ارائه دهد.

از پلتفرم پولکادات با عنوان تسهیل‌کننده نسل بعدی وب، یعنی وب ۳ نیز یاد می‌شود که انحصار اینترنت را می‌شکند و آن را در اختیار تمامی کاربران قرار می‌دهد. پولکادات با داشتن چندین مزیت بنیادی، سعی میکند تا تحولی عظیم در ساختار شبکه‌های بلاکچینی ایجاد کند.

پولکادات چیست و چگونه کار می‌کند؟

هدف اصلی ارزهای دیجیتال و فناوری بلاکچین، بهینه سازی زندگی بشری و کمک به رفع مشکلات مردم و مقابله با تجمیع قدرت، انباشت ثروت، انحصار در دسترسی به اطلاعات و تمرکز زدایی از هرگونه رانت به وجود آمده‌ است. ولی پولکادات پلتفرمی است که برای حل مسائل و مشکلات مربوط به خود شبکه بلاکچین و ارتقای این سیستم به کارزار وارد شده است.

بر اساس اطلاعاتی که در وبسایت رسمی این پروژه مندرج شده است، بطور خلاصه میتوان گفت که پولکادات یک تکنولوژی چند زنجیره‌ای و شبکه‌ای است. به بیان دیگر، پولکادات یک بلاکچین مادر و رابط است که بلاکچین‌های مختلف دیگر را به یکدیگر متصل می‌کند.

پولکادات تلاش می‌کند تا مشکلاتی را که مانع از فراگیری استفاده از شبکه‌های بلاکچین می‌شود، برطرف کرده و به رشد و توسعه این فناوری کمک کند. مشکلاتی اعم از مقیاس پذیری و انزوای شبکه‌های بلاکچینی که به شدت مانع از توسعه این فناوری است.

ویژگی‌های اصلی پولکادات چیست ؟

از جمله ویژگی‌های اصلی پولکادات می‌شود به مقیاس‌پذیری، اختصاصی سازی، کار گروهی، جامعه خودگردان و ارتقاء ساده آن اشاره کرد.

• مقیاس پذیری: هر بلاکچین تنها میتواند پاسخگوی حجم مشخصی از ترافیک داده‌ها باشد. ولی پولکادات به عنوان یک شبکه چند زنجیره‌ای اشتراکی توانایی پردازش حجم بالایی از تراکنش‌ها به صورت همزمان، برروی زنجیرهای موازی، را دارا است.
• اختصاصی سازی: هنگامی که صحبت از ساختار بلاکچین است باید به این نکته توجه داشت که یک بلاکچین خاص نمی‌تواند پاسخگوی تمامی نیازها باشد. هر بلاکچین به جهت برآورده سازی برخی ویژگی‌های خاص، مجبور است سایر ویژگی‌های مطلوب را فدا کند. ولی روی پولکادات هر بلاکچین می‌تواند طرحی منحصر به فرد را برای پشتیبانی از ویژگی خاص داشته باشد و سرویس بهتری را به کاربران خود ارائه دهد.
• کار گروهی: شبکه و اپلیکیشن‌های پولکادات قادرند تا اطلاعات و ویژگی‌های عملکردی خود را همچون اپلیکیشن‌های تلفن همراه با یکدیگر به اشتراک بگذارند. با این تفاوت که در پولکادات نیازی به اتکا به سرویس‌های مرکزی به جهت اشتراک گذاری داده‌ها نخواهد بود.
• جامعه خودگردان: جامعه پولکادات حاکمیت شبکه را مطابق با نیازهای خود برقرار خواهد کرد و نقش شفافی را در آینده شبکه پولکادات ایفا خواهد نمود. تیم‌ها این اختیار را دارند که سیستم مدیریتی بلاکچین خود را مطابق نیازهای خود تعیین کنند.
• ارتقاء ساده: همچون بسیاری از نرم افزارها، بلاکچین‌ها هم برای اینکه در بلندمدت کارایی خود را حفظ کنند نیازمند به ارتقاء و بروزرسانی هستند. هرچند، بروزرسانی زنجیره‌های سنتی نیازمند به تغییری تحت عنوان “هارد فورک” یا “انشعاب سخت” است که باعث ایجاد دو تاریخچه متفاوت از تراکنش‌ها و جدایش جامعه کاربری میشود. با این وجود پولکادات اجازه یک ارتقاء بدون انشعاب را برای بهره‌گیری سریعتر و ساده‌تر از فناوری‌های نوین به توسعه‌دهندگان خواهد داد.

ساختار و بدنه اصلی پولکادات

برای درک بهتر جزئیات ارائه شده  توسط پلتفرم پولکادات به جهت حل مشکلات شبکه‌های بلاکچینی، کافی است نگاهی را به ساختار این پلتفرم هوشمند بیاندازیم.

• ریلِی چین (Relay Chain): ریلی چین همان شبکه مادر پلتفرم پولکادات خواهد بود که شبکه بلاکچین تمام پروژه‌های دیگر به آن متصل خواهند شد.
• پاراچین (Parachain): پاراچین مخففی از عبارت زنجیره‌های موازی (Parallelized Chains) است. پاراچین بلاکچین‌های تک زنجیره‌ای را بصورت موازی و از طریق شبکه پولکادات اجرا میکند.
• بریج چین (Bridge Chain): این زنجیره، برای اتصال بلاکچین‌هایی طراحی شده است تا از پروتکل‌های گاورننس (Governance) یا همان نظردهی پولکادات استفاده نمی‌کنند.

۴ پروژه آینده دار پولکادات

پولکادات تا به اینجای کار نیز چهار پروژه نویدبخش همچون مانترا دائو (MANTRA DAO)، اکالا (Acala)، آکروپلیس (Acropolis) و سورا (Sora) را در اختیار دارد.

پروتکل پولکادات بنیاد وب ۳ (WEB3 Foundation)، که توسط گاوین وود (Gavin Wood)‌ هم‌بنیانگذار اتریوم (Ethereum)، پایه گذاری شده است، انتقال هر نوع داده یا دارایی میان بلاکچین‌ها را تسهیل می‌بخشد. پولکادات، پاراچین‌ها (Parachain) یا زنجیره‌های جانبی (Sidechain) را قادر می‌سازد تا به صورت پیوسته با زنجیره اصلی پولکادات، در ارتباط باشند.

عدم وجود قابلیت تبادل اطلاعات به صورت پیوسته، همواره مانعی برای استفاده گسترده‌تر از زنجیره بلوکی بوده است. بنابر همین دلیل، توانایی منحصربفرد پولکادات در برقراری ارتباط میان شبکه‌های مجزا، علاقه شدید جامعه توسعه‌دهندگان را به همراه داشته و باعث جلب طیف گسترده‌ای از پروژه‌های جذاب شده است.

برای درک بهتر اینکه پولکادات چیست و چه پتانسیل‌های بالقوه‌ای دارد، در ادامه نگاهی گذرا را به برخی از پروژه‌های جذاب آن خواهیم انداخت.

پروژه مانترا دائو ؛ پلتفرم دیفای تعامل‌پذیر با پولکادات

مانترا دائو، یک پلتفرم دیفای (DeFi)‌ تحت مدیریت جامعه است که بر سهام‌گذاری، وام دهی و مدیریت تمرکز دارد و بر روی زنجیره ریو (Rio) ساخته شده است. ریو زیرساختی فرعی است که قابلیت تعامل‌پذیری (Interoperablility) و همکاری متقابل با شبکه پولکادات را دارد.

پلتفرم مانترا دائو، از توکن بومی خود با اسم اوام (OM) استفاده می‌کند. توکن OM به دارندگان خود این اجازه را می‌دهد تا از طریق پروتکل کارما (KARMA) در تصمیم‌گیری‌های کلیدی شرکت کنند و همینطور به عنوان پاداشی میان مشارکت‌کنندگان آن توزیع می‌شود.

مانترا دائو در آغاز کار خود خدمات سهام‌گذاری غیر حضانتی (Non-Custodial) را برای دارایی‌های اکوسیستم پولکادات، همچون کساما (KSM) و پولکادات (DOT)، ارائه می‌دهد.

پروژه اکالا ؛ مرکز خدمات دیفای 

ویژگی متمایز کننده اکالا، که خود را یک مرکز خدمات دیفای معرفی می‌کند،‌ این میباشد که اولین زنجیره جانبی پولکادات به حساب می‌آید. در واقع اکالا برروی آخرین تست‌نت روکوکو (Rococo)، راه اندازی شده است.

پلتفرم غیرمتمرکز مبتنی بر استیبل کوین اکالا، استفاده از برنامه‌های دیفای میان زنجیره‌ای را امکان پذیر می‌کند. صدور وثیقه مبتنی بر استیبل کوین اکالا دلار (aUSD)، سهام‌گذاری، صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) و پشتیبانی از داپ‌های (dApp) دیفای از جمله خدمات ارائه شده توسط اکالا به حساب می‎‌آیند.

نیاز به گفتن این نیست که این پلتفرم توسط دارندگان توکن شبکه اکالا (ACA) مدیریت می‌شود. در صورت تحقق رویای سازندگان این پروژه در تسهیل فرآیند انتقال کم هزینه اطلاعات و دارایی میان چندین بلاکچین، اعتبار پولکادات نیز به صورت چشمگیری افزایش خواهد یافت.

پروژه آکروپلیس ؛ تبلور ویژگی‌های سیستم دیفای پولکادات

آکروپلیس، نمایش دهنده ویژگی‌های سیستم دیفای پولکادات خواهد بود:

• کاربر پسندی
• مقیاس پذیری
• قابل ترکیب بودن

آکروپلیس ابزارهایی را به جهت ایجاد سازمان‌های غیرمتمرکز خودگردان (DAO)، قرض گرفتن، وام دهی و سپرده‌گذاری مبتنی بر دیفای فراهم خواهد کرد.

این پروژه هم اکنون در حال ادغام یک درگاه پرداخت فیات است تا از همین طریق به کاربران خود این اجازه را بدهد که با استفاده از یک کارت اعتباری (کردیت کارت) نسبت به واریز سرمایه در کیف پول خود و ورود به اکوسیستم آکروپلیس اقدام کنند.

بغیر از این، ساخت یک پرتال حاکمیتی، توسعه بیمه مبتنی بر قرارداد هوشمند با استفاده از نکسوس میوچال (Nexus Mutual) و پشتیبانی از استیبل‌کوین‌هایی نظیر تتر (USDT)، یو‌اس‌دی‌ کوین (USDC) و ترو یواس‌دی (TUSD) هم در نقشه راه توسعه دهنده‌گان آکروپلیس قرار دارد.

پروژه سورا ؛ ایده‌آل برای نمایش ویژگی‌های پولکادات

سورا قصد دارد یک اقتصاد خودگردان غیرمتمرکز را ایجاد کند، اساساً هدف از این پروژه ساخت یک DAO غیر رسمی در حول توکن بومی سورا (XOR) است. اپلیکیشن سورا کاربران خود را قادر می‌سازد تا دارایی‌های رمزنگاری شده را ارسال یا دریافت کنند و در ازای آن اعتبار خوشنامی دریافت کنند.

همینطور کاربران می‌توانند با رأی دادن به پروژه‌هایی که توسط سورا اجرا می‌شوند، توکن XOR را بدست آورند. سورا یک آزمایش اقتصادی برجسته است و تا به حال توجه بسیاری از اعضای جامعه رمزنگاری را به توکن و دورنمای ترسیم شده خود جلب کرده است.

سورا از آن دسته پروژه‌هایی است که برای توسعه در چارچوب بلاکچین مقیاس پذیری مانند پولکادات، ایده آل هستند. پروژه‌هایی که کارمزد آنها به صورت تضمینی پایین است، از پرداخت‌های درون برنامه‌ای هم پشتیبانی می‌کنند، نشان خواهند داد هدف از پروژه پولکادات چیست.

آینده پروژه پولکادات

اگر پولکادات واقعاً قصد داشته باشد اتریوم را به چالش بکشد، نیازمند آن است که پروژه‌های منتسب به آن، در بدو راه‌اندازی اثرگذار واقع شوند. رویای پولکادات برای اتصال دارایی‌ها، بهینه‌سازی سیستم‌های رأی گیری و توانمند کردن بلاکچین‌ها در برقراری ارتباط با یکدیگر، یک شبه(به صورت آنی) محقق نخواهد شد.

اما با وجود نوآوری‌هایی که تا به اینجای کار در بستر پولکادات توسعه یافته‌اند، جبهه گرفتن علیه یک چنین پروژه بلندپروازانه‌ای، چندان عاقلانه به نظر نمی‌رسد.